Ε. Ας αλλάξουμε τον κόσμο

Ε πανάσταση:
Ποιο είναι το νόημα;

χωρίς να καταλάβουμε την εξουσία»
John Holloway.

"Η αντι-εξουσία βρίσκεται στην αξιοπρέπεια της καθημερινής ύπαρξης".
κριτική του Ρούντι Ρινάλντι (απόσπασμα... από τα παιδά της Αλάνας)
Δύο είναι τα βιβλία που δημιούργησαν την περισσότερη συζήτηση

τα τελευταία χρόνια ίσως και μόνο με τον τίτλο τους.
Το ένα ήταν το «Η αυτοκρατορία» των Νέγκρι και Χαρντ,
το άλλο είναι το «Ας αλλάξουμε τον κόσμο χωρίς να καταλάβουμε την εξουσία»
του Τζ. Χόλλογουεη
Υπάρχουν όμως ορισμένες σημαντικές διαφορές στην «λειτουργία» των δύο βιβλίων.

Η κατοχύρωση της γοητευτικής «Αυτοκρατορίας» στην συνείδηση του κόσμου

γίνεται με τρόπο εντελώς αντίστροφο από αυτόν που ήθελαν

να «τεκμηριώσουν» οι συγγραφείς
(η αυτοκρατορία σαν θετικό γεγονός που επιβλήθηκε στο κεφάλαιο

από τις μεγάλες «εξόδους» του πλήθους, και μας φέρνει πιο κοντά στον κομμουνισμό).
Γίνεται με την κατάδειξη ότι οι ΗΠΑ με τους συμμάχους αποτελούν

την «αυτοκρατορία» και διαβλέπουν

όχι ένα τέλος της ιμπεριαλιστικής πολιτικής

αλλά μια έντασή της σε κλίμακες πρωτόγνωρες

(δεν είναι τυχαίο η επιστροφή της κατηγορίας «ιμπεριαλισμός»

στην πολιτική και στην δράση των κινημάτων).

Η κατοχύρωση της ιδέας που υποστηρίζει
το «Ας αλλάξουμε τον κόσμο χωρίς να καταλάβουμε την εξουσία»

γίνεται πιο διάχυτα, πιο ατομικοποιημένα, στηρίζεται άμεσα

σε μια υπαρκτή ήττα της αριστεράς και μια λαϊκή πρόληψη

(«για όλα φταίει η εξουσία», η «πολιτική είναι βρώμικο πράγμα» κλπ),

και σε μια διευρυνόμενη αντιεξουσιαστική ψυχολογία.
Άρα το βιβλίο του Χόλλογουεη ανοίγει μια πιο ουσιαστική συζήτηση,

σχετικά με τις κατευθύνσεις της πάλης,

ενώ το βιβλίο των Νέγκρι και Χαρντ δεν προσφέρει στο επίπεδο αυτό.

Δεύτερη διαφορά, το βιβλίο του Χόλλογουεη είναι πιο «τίμιο», πιο «ειλικρινές»

από το «Η αυτοκρατορία».

Δανειζόμαστε και εμείς κατηγορίες από την κυρίαρχη ή διάχυτη ηθική

(«τίμιο», «ειλικρινές») για να δείξουμε ότι ο συγγραφέας δεν ακολουθεί

(παρά σε ελάχιστες περιπτώσεις και περιθωριακά)

την ακατάσχετη ρητορική του νεγκρικού έργου, εκφράζει τις απορίες του

ή ακόμα δηλώνει τα όρια του προβληματισμού του.
Σε πολλά σημεία λέει «δεν ξέρω», αλλά καταθέτω τον προβληματισμό μου.
Παρόλο που η νομιμότητα ενός τέτοιου διαβήματος απαιτεί μια κριτική εξέταση,

εντούτοις πρόκειται για μια πιο τίμια τοποθέτηση.

Βέβαια, αν η οπτική του αναγνώστη είναι ο μαρξισμός,

τότε οι διαφορές αυτές είναι δευτερεύουσας σημασίας,

γιατί, τα δύο έργα, εντάσσονται στο ίδιο το ρεύμα αμφισβήτησης

του μαρξισμού στις σύγχρονες συνθήκες.]

Τρεις επισημάνσεις σχετικές με την επανεμφάνιση του ρεύματος αυτού :

Ενώ έχει εκδηλωθεί και επικρατήσει μια μεγάλη πολυπλόκαμη αντεπανάσταση

το τελευταίο τέταρτο του αιώνα, αντί να μελετηθούν σε βάθος

τόσο τα αίτια της επικράτησής της όσο και οι νέες συνθήκες που αυτή δημιούργησε, σταχυολογούνται διάφορες πλευρές της για να χρησιμοποιηθούν σαν επιχειρήματα κλασσικών αναρχικών και αυτόνομων δογμάτων.

που παρουσιάζονται σαν «φρέσκα κουλούρια».
Εμφανίζεται την στιγμή που αρχίσει ένας νέος κύκλος αγώνων

σε ολόκληρο τον κόσμο και είναι αμφίβολο κατά πόσο οι απόψεις

και οι θεωρίες αυτές μπορούν αν γίνουν αποδεκτές,

αν γίνουν κτήμα των νέων κινημάτων, να οδηγήσουν σε μια γόνιμη κατάσταση.

Μάλλον το αντίθετο.

Υπάρχει και μια τρίτη συντεταγμένη που αφορά ειδικά το έργο του Χόλλογουεη:

ο κρατικισμός που αναδύθηκε σαν αρνητική πλευρά των μεταβατικών εγχειρημάτων.

Αυτός ο πρόδηλος και καταφανέστατος κρατικισμός,

ειδικά μετά την «κατάρρευση» του υπαρκτού σοσιαλισμού,

νομιμοποιεί την κριτική του Χόλλογουεη, αναδύει μια πειστικότητα στη θέση

που υποστηρίζει. Φυσικά στο βιβλίο αυτή η πλευρά δεν ερμηνεύεται,

αλλά θεωρείται καταστατική αμαρτία του μαρξισμού.

Τέλος πρέπει να τονιστεί ότι ο Χόλλογουεη στηρίζει τα περισσότερα

από όσα θεωρητικοποιεί στο βιβλίο του στην εμπειρία των ζαπατίστας,

ένα αυθεντικό μαζικό κίνημα που την στιγμή που εμφανίστηκε σκόρπισε μεγάλη αισιοδοξία, αλλά και ο τρόπος που άσκησε πολιτική διαχωρίστηκε από το παραδοσιακό μαρξιστικό «μοντέλο». Αυτή η συγκεκριμένη σύνδεση του Χόλλογουεη ίσως τον προστατεύει από νεγκρικές απογειώσεις και να τον οδηγεί σε αναμέτρηση με πραγματικές καταστάσεις και υπαρκτά διλήμματα.

Ας δούμε όμως πιο συγκεκριμένα τι λέει το βιβλίο, προσθέτοντας ορισμένες κριτικές παρατηρήσεις που, διευκρινίζουμε, θέλουν να εντάσσονται στον μαρξιστικό ορίζοντα.

Το βιβλίο «Ας αλλάξουμε τον κόσμο χωρίς να καταλάβουμε την εξουσία»

ξεκινά από την «κραυγή». «Εν αρχή ήν η κραυγή. Κραυγάζουμε».

Ο συγγραφέας ξεκαθαρίζει τον στόχο του βιβλίου του:

«Στόχος αυτού του βιβλίου είναι να ενισχύσει την αρνητικότητα,

να πάρει το μέρος της μύγας που βρίσκεται παγιδευμένη στον ιστό της αράχνης,

να κάνει την κραυγή πιο διαπεραστική.

Ξεκινάμε συνειδητά από το υποκείμενο,

ή μάλλον από μια απροσδιόριστη υποκειμενικότητα αν και αντιλαμβανόμαστε τα προβλήματα που συνεπάγεται αυτή η επιλογή.

Ξεκινάμε όμως από κει γιατί κάθε άλλη αφετηρία θα ήταν αναληθής.»

Ήδη ο συγγραφέας έχει δείξει την θετική του προδιάθεση

προς την «αρνητική διαλεκτική» του Αντόρνο, αλλα και για το έργο του Φουκώ.

Πιο πέρα θα αναφωνήσει «ο αγώνας έχει χαθεί εξ αρχής,

πολύ πριν το θριαμβεύον κόμμα ή ο στρατός καταλάβει την εξουσία…

έχει χαθεί από την στιγμή που εμποτίζεται στην εξουσία.

Όταν ο Χόλλογουαιη θα μιλήσει για την εξουσία,

θα απλοποιήσει πολύ την έννοια, ίσως την αποδίδει όπως την αισθάνεται

(αφού μάλλον υποστηρίζει ότι το πώς νοιώθουμε τείνει να αποκτήσει επαναστατική εγκυρότητα σε αντίθεση με την επιστήμη και τις έννοιες που αποκλείουν το υποκείμενο ή θέτουν εξ αρχής το υποκείμενο σε διαχωρισμό από την έννοια κλπ κλπ),

λέγοντας: «Η εξουσία καταρχήν είναι αυτό:

η αίσθηση του μπορώ, η ικανότητα του πράττειν, του να κάνουμε πράγματα.

Το πράττειν συνεπάγεται δύναμη, δύναμη για να πράξουμε…

Ξεκαθαρίζει με Λένιν και Μάο ότι απλά συγκρότησαν επαναστατικά κινήματα ως αντικατοπτρισμό της εξουσίας. (Σε άλλες σελίδες έχει ξεμπλέξει και με τον «συλλογικό διανοούμενο» και την «ηγεμονία» του Α. Γκράμσι) Στην συνέχεια χρησιμοποιεί αρκετά τον Φουκώ για να αναλύσει τα θέματα της εξουσίας και δεν δίνει τόση σημασία στο τι εξέλιξη είχε το κρατικό φαινόμενο, το πολιτικό στοιχείο, η πολιτική εξουσία σε όλες τις μεταμορφώσεις της κεφαλαιοκρατικής σχέσης και τι συνέπειες έφερε σε αυτήν το ανταγωνιστικό κίνημα,

αλλά και πώς επηρεάσθηκε το ανταγωνιστικό κίνημα από αυτές της μεταμορφώσεις ή και την πίεση που του ασκήθηκε μέσα σε μια λυσσαλέα ταξική πάλη.

Εκτός αν όλα αυτά ήταν ψέματα και μόνες αλήθειες είναι όσα υποστηρίζει ο συγγραφέας με τα επιλεκτικά του δάνεια από την σχολή Φραγκφούρτης, τον Φουκώ και στην συνέχεια …από τον νεαρό Μάρξ και τον νεαρό Λούκατς.

. «Η μόνη αλήθεια που μπορούμε να διακηρύξουμε είναι η άρνηση του αναληθούς,

δεν υπάρχει τίποτε σταθερό στο οποίο να μπορούμε να προσκολληθούμε για να μας καθησυχάσει: ούτε η τάξη, ούτε ο Μάρξ, ούτε η επανάσταση»

Ποια είναι όμως αυτή η κινητήρια δύναμη;

«Όλοι, με διαφορετικό τρόπο, είμαστε τα υποκείμενα της κριτικής θεωρίας στο βαθμό που αποτελούμε μέρος της διαδικασίας» αντιφετιχοποίησης,

και αποκατάστασης της συλλογικής ροής του πράττειν.

Σε γενικές γραμμές «η επαναστατική επιστήμη γίνεται κατανοητή

ως μια προέκταση της αστικής επιστήμης και όχι μια ριζική ρήξη με αυτήν»

«Πρώτον η αντιεξουσία είναι πανταχού παρούσα»

και «Δεύτερον, η αντιεξουσία δεν είναι μόνο πανταχού παρούσα:

αποτελεί επίσης την κινητήρια δύναμη της εξουσίας»
Ο συγγραφέας φτάνει σε ένα τελικό συμπέρασμα:

«Πώς να αλλάξουμε λοιπόν τον κόσμο χωρίς να καταλάβουμε την εξουσία;

Δεν γνωρίζουμε. Οι λενινιστές γνωρίζουν ή γνώριζαν.

Εμείς όχι. Η ανάγκη για επανάσταση είναι πιο επείγουσα από κάθε άλλη φορά,

ωστόσο δεν γνωρίζουμε πια τι σημαίνει επανάσταση…

Αυτό είναι ένα βιβλίο χωρίς τέλος.

Είναι ένας ορισμός που ταυτόχρονα αρνείται τον εαυτό του.

Είναι ένα ερώτημα, μια πρόσκληση για συζήτηση…

Η κραυγή συνεχίζεται…»

Ας αλλάξουμε τον κόσμο καταλαμβάνοντας

και καταλαβαίνοντας τον εαυτό μας.
Ποιο είναι το νόημα της Αλλαγής ,

αν δεν είναι βαθιά και σε προσωπικό επίπεδο?
Λεόν, επαναστάτης της καθημερινότητας
21ος Αιών